Wifi công cộng có an toàn không?

Hoàng Linh

|

Đăng: 04/2025

Wifi công cộng có an toàn không? Câu trả lời là không hoàn toàn. Mạng WiFi miễn phí tại quán cà phê, sân bay hay trung tâm thương mại tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật như đánh cắp dữ liệu, theo dõi hoạt động trực tuyến và phát tán phần mềm độc hại. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các mạng không an toàn và áp dụng biện pháp bảo vệ thiết bị cùng thông tin cá nhân khi sử dụng WiFi công cộng.

I. Wifi công cộng là gì?

WiFi công cộng là hệ thống mạng không dây miễn phí được cung cấp tại các địa điểm công cộng như quán cà phê, sân bay, khách sạn, trung tâm thương mại, thư viện và nhiều nơi khác. Mục đích chính của WiFi công cộng là mang lại sự tiện lợi, cho phép người dùng truy cập internet một cách dễ dàng và hoàn toàn miễn phí mà không cần sử dụng dữ liệu di động. Đây là một giải pháp lý tưởng cho những ai cần kết nối nhanh chóng khi đang di chuyển hoặc không muốn tiêu tốn gói dữ liệu cá nhân.

WiFi công cộng phổ biến nhờ mang lại tiện lợi cho người dùng di động như khách du lịch, người làm việc từ xa và học sinh, giúp họ kết nối miễn phí. Dịch vụ này đặc biệt hữu ích ở khu vực sóng di động yếu. Nhiều doanh nghiệp như quán cà phê, nhà hàng cung cấp WiFi miễn phí để thu hút khách hàng. Nhờ đó, WiFi công cộng đã trở thành phần thiết yếu của cuộc sống hiện đại.

II. Wifi công cộng có an toàn không?

Không, WiFi công cộng không hoàn toàn an toàn.

Mặc dù mang lại sự tiện lợi, nhưng các mạng này tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật nghiêm trọng. Lý do chính nằm ở việc WiFi công cộng thường không được mã hóa (unencrypted), khiến dữ liệu truyền tải dễ bị tin tặc chặn và khai thác.

Bên cạnh đó, các mạng này dễ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công trung gian (Man-in-the-Middle), trong đó kẻ tấn công có thể đứng giữa bạn và trang web để đánh cắp thông tin hoặc thay đổi dữ liệu. Hơn nữa, người dùng không thể kiểm soát được thiết lập bảo mật của mạng, tạo điều kiện cho tin tặc quét thiết bị và phát hiện các lỗ hổng bảo mật. Chính vì những lý do này, việc sử dụng WiFi công cộng đòi hỏi người dùng phải hết sức thận trọng và áp dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp.

III. Những rủi ro khi sử dụng wifi công cộng

Theo thống kê từ các chuyên gia an ninh mạng, số vụ tấn công qua WiFi công cộng đã tăng 47% trong hai năm gần đây, với thiệt hại ước tính lên đến hàng tỷ đồng. Dưới đây là 6 rủi ro thường gặp nhất khi sử dụng wifi công cộng bạn nên biết:

Nguy cơ bị đánh cắp thông tin

Sử dụng WiFi công cộng tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật mà người dùng cần nhận thức rõ. Trước hết, nguy cơ bị đánh cắp thông tin là một mối đe dọa lớn, đặc biệt với các dữ liệu nhạy cảm như mật khẩu, thông tin tài khoản ngân hàng hay email. Chẳng hạn, nếu bạn đăng nhập vào tài khoản ngân hàng qua WiFi tại một quán cà phê, tin tặc có thể dễ dàng chặn và lấy cắp thông tin của bạn.

Phần mềm độc hại và virus

Một rủi ro khác không kém phần nguy hiểm là việc lây nhiễm phần mềm độc hại và virus. Khi bạn truy cập một trang web trên WiFi công cộng, tin tặc có thể chèn mã độc, dẫn đến việc thiết bị của bạn bị nhiễm phần mềm gián điệp (spyware) hoặc ransomware. Những phần mềm này có thể đánh cắp dữ liệu hoặc khóa thiết bị, gây thiệt hại nghiêm trọng.

Giả mạo điểm phát sóng (Rogue hotspot)

WiFi công cộng còn dễ bị tấn công thông qua các điểm phát sóng giả mạo (rogue hotspot). Tin tặc có thể tạo ra một mạng WiFi giả với tên tương tự mạng thật để đánh lừa người dùng kết nối. Khi bạn kết nối vào mạng giả này, mọi dữ liệu của bạn có thể bị kiểm soát hoàn toàn bởi kẻ tấn công.

Tấn công Man-in-the-Middle (MITM)

Một hình thức tấn công khác thường gặp là tấn công trung gian (Man-in-the-Middle – MITM). Trong trường hợp này, tin tặc đứng giữa bạn và trang web bạn truy cập để chặn hoặc chỉnh sửa dữ liệu. Ví dụ, chúng có thể thay đổi thông tin giao dịch ngân hàng, khiến bạn mất tiền mà không hay biết.

Rò rỉ thông tin cá nhân

Cuối cùng, việc rò rỉ thông tin cá nhân cũng là một mối đe dọa đáng lo ngại. Khi sử dụng WiFi công cộng, lịch sử duyệt web, vị trí, thông tin thiết bị kết nối và địa chỉ MAC của bạn có thể bị lộ. Những thông tin này có thể bị tin tặc khai thác để theo dõi hoặc sử dụng cho các mục đích bất hợp pháp. Những rủi ro trên cho thấy việc sử dụng WiFi công cộng đòi hỏi sự cẩn trọng và các biện pháp bảo vệ thích hợp.

IV. Những dấu hiệu nhận biết wifi công cộng không an toàn

Để bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng WiFi công cộng, việc nhận biết các mạng không an toàn là kỹ năng thiết yếu. Có một số dấu hiệu đáng chú ý giúp bạn phát hiện các mạng WiFi tiềm ẩn rủi ro.

Mạng không yêu cầu mật khẩu hoặc dùng mật khẩu chung thiếu biện pháp mã hóa cần thiết, tạo điều kiện cho tin tặc dễ dàng chặn dữ liệu. Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của mạng không an toàn.

Thiếu giao thức HTTPS khi truy cập web cũng là tín hiệu đáng lo ngại. Khi kết nối an toàn, trình duyệt sẽ hiển thị biểu tượng ổ khóa bên cạnh địa chỉ trang web. Không có biểu tượng này đồng nghĩa với việc dữ liệu của bạn không được mã hóa.

Cảnh giác với mạng yêu cầu cài đặt phần mềm hoặc ứng dụng lạ để truy cập. Đây thường là chiến thuật cài đặt phần mềm độc hại vào thiết bị nhằm thu thập thông tin hoặc kiểm soát từ xa.

Cuối cùng, đề phòng mạng có tên gây nhầm lẫn với WiFi chính thức. Tin tặc thường tạo điểm phát sóng giả với tên tương tự để đánh lừa người dùng. Luôn xác nhận tên mạng chính xác với nhân viên tại địa điểm trước khi kết nối.

V. 5 cách bảo vệ thông tin khi sử dụng wifi công cộng

Để bảo vệ bản thân khi sử dụng wifi công cộng, có một số biện pháp quan trọng bạn nên áp dụng nhằm đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và thiết bị của mình.

Trước tiên, nên hạn chế truy cập vào các dịch vụ nhạy cảm như tài khoản ngân hàng, email công việc hay mạng xã hội khi kết nối với WiFi công cộng. Những nền tảng này thường chứa thông tin quan trọng, dễ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng nếu kết nối không an toàn.

Biện pháp thứ hai là sử dụng VPN (Mạng riêng ảo). VPN giúp mã hóa toàn bộ kết nối Internet của bạn, tạo ra một lớp bảo vệ ngăn chặn kẻ xấu theo dõi hoặc đánh cắp dữ liệu. Một số dịch vụ VPN đáng tin cậy, bao gồm: NordVPN, ProtonVPN, hay Surfshark, đều được đánh giá cao về tính bảo mật và hiệu suất.

Ngoài ra, hãy bật chế độ duyệt web an toàn bằng cách ưu tiên sử dụng các trang web có giao thức HTTPS. Cài đặt tiện ích HTTPS Everywhere trên trình duyệt để tự động chuyển hướng sang phiên bản an toàn của các trang web. Tắt các tính năng chia sẻ tệp hoặc AirDrop để ngăn người khác truy cập trái phép vào dữ liệu cá nhân trong cùng mạng.

Việc cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên cũng rất quan trọng. Các bản cập nhật mới nhất thường vá những lỗ hổng bảo mật đã được phát hiện, tăng cường khả năng bảo vệ thiết bị trước các mối đe dọa.

Cuối cùng, bạn nên cài đặt và sử dụng phần mềm bảo mật như chương trình antivirus hoặc tường lửa cá nhân. Những công cụ này không chỉ phát hiện mà còn ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm nhập hoặc phần mềm độc hại, đảm bảo an toàn tối đa khi sử dụng WiFi công cộng.

VI. Các giải pháp thay thế wifi công cộng

Khi WiFi công cộng không an toàn, bạn có thể cân nhắc ba giải pháp thay thế sau để duy trì kết nối Internet bảo mật và tiện lợi:

• Dùng 4G/5G cá nhân.
• Dùng thiết bị phát wifi riêng (router di động).
• Dùng eSIM có gói dữ liệu quốc tế khi đi du lịch.

Một phương án phổ biến là sử dụng mạng 4G/5G thông qua gói dữ liệu di động từ điện thoại. Với tốc độ cao và phạm vi phủ sóng rộng, đây là cách đơn giản để đảm bảo kết nối ổn định mà không phụ thuộc vào WiFi công cộng.

Bạn cũng có thể đầu tư vào một thiết bị phát WiFi di động. Thiết bị này cho phép tạo điểm truy cập cá nhân bằng cách sử dụng SIM dữ liệu, mang lại sự linh hoạt và an toàn khi làm việc ở bất kỳ đâu. Đây là lựa chọn tốt cho những ai thường xuyên di chuyển hoặc cần kết nối nhiều thiết bị cùng lúc.

Đối với du lịch nước ngoài, eSIM là giải pháp hiện đại không cần thay SIM vật lý. Chỉ cần quét mã QR để có internet ngay khi đến nơi, an toàn hơn WiFi công cộng. Bạn có thể tham khảo Gigago – đơn vị cung cấp eSIM du lịch số 1 Việt Nam – phủ sóng hơn 200 quốc gia với chi phí hợp lý và kích hoạt nhanh chóng.

VII. Câu hỏi thường gặp